Cây
quất kiểng cắt tỉa hình con heo trong chợ Tết
Tết
lại sắp đến, thêm một năm mới, tuổi thọ cao hơn, giới trẻ thích thú thấy mình sắp
thành người lớn, thế hệ đứng tuổi bắt đầu nghĩ đến lúc về hưu và các bậc cao
niên thì sống trờ lại thời kỳ mơ mơ mộng
mộng giữa quá khứ tương lai tùy theo hoàn cảnh hiện tại và sức khoẻ của mỗi đời
người.
Thật
vậy, trên quả địa cầu nầy nước nào cũng có ngày ăn mừng giả từ năm cũ và long
trọng đón tiếp năm mới với kỳ vọng 365 ngày tới may mắn sáng sủa hơn. Việt nam
như phần đông các nước Đông Nam Á với khí hậu nhiệt đới gió mùa bốn mùa không rõ
rệt, đặc biệt miền Nam chỉ có haỉ mùa mưa nắng, Tết thường được tổ chức vào mùa
Xuân đầu năm mới Âm lịch, thời tiết không lạnh rét như ở Âu Mỹ vào Đông hay ở
Phi châu trong mùa hè nóng bức, cũng không lầy lội ẩm ướt vào mùa mưa nước lũ bão
tố của vùng Đông Nam Á hằng năm.
Tết
Việt nam rất hợp thiên thời địa lợi đắc nhân tâm. Về phần tâm linh, các tôn giáo
lớn nhỏ nào cũng đều tích cực vào việc tô điểm phong phú hóa các nghi lễ tập tục
truyền thống vui Tết. Xã hội càng phát triển văn minh càng cố gắng hạn chế hay
xóa bỏ những điều mê tín dị đoan, tạo điều kiện cho việc hưởng Xuân thêm ý nghĩa
tốt đẹp và hợp với thời đại nước mình.
Theo
ông bà ta xưa, người Việt ta « ăn Tết » và tin vào Thần quyền. Thật vậy,
trong ba ngày Tết chủ yếu là việc ăn uống. Đi đâu bạn cũng được ân cần mời ăn uống
như chia sẻ một chút quà lộc đầu Xuân, một vòng quạt thức ăn đặc thù Tết.
Nếm
thử một miếng mứt dừa dòn dòn trăng trắng, miếng mứt đu đủ hồng hồng, thử mứt hạt
sen tròn tròn béo ngọt đã được thông soi lấy tim sen ra, tốt cho sức khỏe mà đắng
nghét, hạt đậu phộng da cá chiên dòn nhai nghe rồm rộp vui tai, vừa cắn hạt dưa
vừa tách vỏ đỏ qua các khe răng cửa một cách « nghệ thuật » rồi dùng
lưỡi lừa ra hạt trắng nhâm nhi, thật cũng là một kinh nghiệm, một kỳ tích không
dễ dàng thực hiện ngay đâu. Thỉnh thoảng lại nâng lên môi cái chun nhỏ hay tách
trà nóng bốc hương thơm phức tùy từng loại trà ngon đãi khách ngày Xuân.
Riêng
về việc thờ cúng, chúng ta thờ chẳng những các bậc khuất mặt khuất mày, ông bà
cha mẹ quá cố nên có lễ Tảo mộ và lễ rước đưa Ông Bà ngày Tết, lễ Cầu siêu cho
linh hồn của cho nguời quá vãng ngày Rằm tháng 7 Trung Nguơn và lễ cúng thí cho
Cô hồn các Đảng,…mà cả các Thần linh Ông Táo Ông Địa Ông Thần tài, Bà Chúa Xứ,
Bà Cữu Thiên Huyền nữ, Bà Đen ở Tây ninh, Ông Quan công, ở lăng đình
miếu cho các Bậc có công với đất nước như hằng năm có lễ Cúng Đình Thần Thành
hoàng kết thúc bằng lễ Tống gió rất long trọng ở tỉnh ở làng, và còn cả thú vật
có công giúp đỡ loài người như Cá Ông, điển hình là Lễ Nghinh Ông ở huyện Cần
Giờ thuộc TPHồ Chí Minh, ở thị trấn Vàm Láng Gò công mùng 9-10 tháng 3 hằng năm.
Rồi
dần dần theo thời gian và sự tiến bộ văn minh thế giới, Tết cũng có những bước đi
ngàn dậm cải tiến luôn vì theo luật tuần hoàn tự nhiên, tất cả đều phải theo đà
biến chuyển của đất trời không ngừng hoạt động ngay cả trong phạm trù vô hình tâm
linh.
Nghĩ
lại ngày xưa, ông cha ta ăn Tết theo truyền thống cổ tục quá nên mọi thành phần
trong gia đình đều bận rộn nhất là phụ nữ, các bà phải lo toan tính toán trước sau
mọi việc trong ngoài chuẩn bị Tết, rồi trong ngày chính Tết, hằng ngày lại phải
túi bụi trong việc nấu nướng cúng kiến tiếp khách nên không thì giờ để vui Xuân.
Ngày nay, người đương thời đã biết rút kinh nghiệm trong việc tổ chức ăn Tết phù
hợp với hoàn cảnh kinh tế, nghề nghiệp tâm linh của mỗi gia đình riêng.
Hơn thế nữa, có lẽ Tết chúng ta là một trong Tết
kéo dài lâu nhất thế giới chia ra làm ba giai đoạn, chuẩn bị, chính Tết và sau
Tết. Vốn là nước nông nghiệp, mùa thu hoạch xong ở cuối năm, người dân mới có dịp
nghỉ ngơi ăn uống vui chơi như để tưởng thưởng thành quả công sức, bồi dưỡng xả
hơi lấy sức trong một khung cảnh khí hậu đặc biệt của mùa Xuân, vương giả của bốn
mùa.
Từ
đầu tháng chạp chúng ta đã bắt đầu thấy bóng dáng chúa Xuân hiện ra khắp nơi qua
cảnh trí thiên nhiên mà còn bằng những thay đổi trong sinh hoạt hằng ngày từ
trong gia đình đến ngoài xã hội.
Đâu
đâu nếu có dịp viếng thăm một vùng miền nào đất nước, về nội về ngoại, ăn Tết với
bạn bè khác không cùng nơi nhao cắt rún, hay đi du lịch trong nước để đổi không
khí, tránh nhàm chán, áp lực của công việc, sự ồn ào náo nhiệt ở các đô thị căng
thẳng phập phồng nguy hiểm do cái môi trường ô nhiểm đầy rẫy những ninja kiếm
khách, anh hùng xa lộ đội nón trùm khăn chụp kín mũ, bịt khẩu trang đủ màu đủ
kiểu chỉ chừa đôi mắt, cửa sổ giữ linh hồn, giao thông nghẹt đường tắt nghẽn, các
bạn sẽ có cơ hội chứng kiến một vòng quạt chứng tích biểu hiện lòng tin của dân
ta vào Thần quyền rõ nét hơn.
Ngày nay nhiều người chúng ta thường lên án lòng
thành khẩn thuần khiết đó cho rằng là mê tín dị đoan, vì thật ra việc tôn thờ cổ
xưa nầy phát xuất từ tâm của người dân còn thô sơ mộc mạc, không thuộc vào một
tôn giáo nào, và vì nếu đã được gọi là đạo hay tôn giáo tất nhiên tổ chức đó phải
có qui cũ, tín đồ lịch sử của đạo, Giáo chủ rõ ràng, kinh điển giáo lý đã được
truyền thụ tiếp thu thực hành qua bao nhiêu năm bao thế kỷ.
Thật
ra, các tôn giáo lớn có ảnh hưởng lan rộng và lâu dài nhất trên thế giới nói
chung, nói rìêng ở Việt nam, là Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo…tất cà đều
du nhập từ các nước Ấn độ,Tây Âu, Trung Đông, thế mà từ trước đến nay phần đông
người Việt chúng ta thường cứ nhầm tưởng là xuất phát trực tiếp ngay từ nước ta,
vì vậy nên mới có hiện tượng ố đạo, tranh giành tín đồ gây bất hòa nghiêm trọng
đến trở thành đối đầu thù nghịch giết chết lẫn nhau.
Riêng
tập tục nghi lễ « Thờ cúng tổ tiên » không phải là một đạo hay giáo
phái và chỉ có ở Việt nam. Đây là phong tục lâu đời biểu hiện lòng biết ơn của
thế hệ sau, con cháu đối với các bậc tiền nhân cha mẹ tổ tiên, « Cây có cội,
nước có nguồn ».
Điển
hình là cách lạy trước bàn thờ tổ tiên, bốn lạy, khác hẳn với cách lạy của tôn
giáo, nam nữ giống nhau ba lạy trước bàn thờ Phật. Không những thế thôi mà thế
lạy giữa người nam nữ hoàn toàn khác biệt, đàn ông thế đứng « bái gối »
chủ yếu tượng trưng sự hùng dũng cường tráng phía nam, đàn bà thế ngồi xuống chiếu,
một chân xếp về phía trước, chân kia quặp về phía sau làm thăng bằng cho việc cúi
lạy, chủ âm thể hiện nét đẹp dịu hiền, trầm tĩnh, nhẫn nại sống nội tâm hơn của
phái nữ.
Thế lạy của phụ nữ Việt
Xin
lưu ý, điểm khác biệt độc đáo nầy còn chứng minh rõ rằng Việt nam ta quả là một
quốc gia thật sự có chủ quyền độc lập tự do, có văn minh văn hóa truyền thống tập
tục đặc thù riêng từ mấy ngàn năm dù bao lần bị lệ thuộc Tàu Tây.
Hơn
thế nữa, các bạn có nhận thấy Việt nam ta hưởng Xuân vui Tết lâu hơn nhiều nước
khác, cả mấy tháng dài « Tháng giêng
là tháng ăn chơỉ,Tháng hai cờ bạc, tháng ba rượu chè ». (Ngày nay ở thế
kỷ 21 rồi, nên có người sửa lại ngâm « tháng giêng là tháng ăn chơi, tháng
hai cờ bạc, tháng ba…bán nhà. »)
Nói thế chứ không có nghĩa là người nông dân xưa
ta chơi nhiều hơn làm đâu. Số là sau khi gặt hái xong, lúa mới được để cất giữ
dự trữ vào bồ lúa trong nhà từ từ sử dụng suốt năm hoặc được bán lại sau nầy, dành
bớt ra vài giạ đem xay ra thành gạo mới, đổ đầy các lu mái cóng to bằng sành có
nắp đậy, vì theo như truyền thống xưa cho rằng ngày mồng một Tết nhà nào hủ gạo
đầy, lu nước không cạn là điềm mang lộc cho trọn năm đó vậy. Đây
còn là thời kỳ tổng kết thành quả thu hoạch sau một năm cật lực « lưng bán
cho trời » chân bám đất quê, kho lúa quê hương tạo của cải nông phẩm cần
thiết hay vườn rau hoa quả hữu ích kích thích khẩu vị, hương lọc không khí
trong sạch đất trời.
Có
dịp nào về quê ăn Tết, các bạn sẽ cảm nhận ra ngay sự khác biệt khi vừa đến
ranh giới quê tỉnh nầy liền. Hơi thở bạn như thông thoát hơn, vì cái không khí nhơm
nhớp nặng mùi săng dầu nhớt bụi của vùng trời văn minh đô thị như bị chiếc đũa
thần gió thuần khiết miễn nhiễm cuốn hút trôi đi.
Đề
cập đến đồng quê ta, cái nôi của lúa nước, dẫn thủy nhập điền, nguồn suối hạnh
thông hơi thở tạo sinh lực mới nầy còn phát xuất từ tinh thần căn bản độc lập tự
do phóng khoáng của dân ta luôn tìm cách thoát khỏi sự xâm lăng đô hộ ngoại
bang và phòng chống các hệ lụy tự nhiên sinh bịnh lão tử hầu phục hồi lại cái
ngã, cái tôi, cái mình « nhân chi sơ tính bổn thiện » thật sự của chúng
sinh. Rồi giữa khung cảnh hòa bình huyền diệu của mùa Xuân năm mới, bừng lên sự
hiệp thông Thiên Địa Nhân, thiên thời địa lợi nhân hòa. Tết của quê hương mình
sao mà diệu kỳ mầu nhiệm tuyệt vời !
Khác
hẳn với Âu châu chẳng hạn với bốn mùa rõ rệt, khí hậu ôn đới, Việt nam ta bé nhỏ,
dù vị trí địa lý luôn bị kềm kẹp bởi chiếc mũ Kim cô phủ đầu của ông bạn láng
giềng xì thẩu đông dân Hán rộng, vẫn lại được thiên nhiên ưu đãi rất nhiều.Với
khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, vị trí bao lơn nhìn ra biển cả, bờ biển dài điểm
đệm bằng những vịnh đẹp nổi danh thế giới như Vịnh Hạ long, Cam Ranh, thềm lục địa
ẩn dấu bao tài nguyên quí hiếm chưa được khai thác hết, những quần đảo Hoàng sa
Trường sa trên biển Đông, Việt nam ngày nay chiếm một phần vị trí quan trọng thiết
yếu về giao thông, kinh tế chiến lược chính trị quân sự trên bàn cờ quốc tế.
Biển Đông
Tên « Hòn ngọc Viễn Đông » được
quốc tế truy tặng cho Việt nam quả là bằng chứng hùng hồn nhất đặc cách cho một
mẫu tuyệt tác về hình thể chữ S của nước ta, mà còn cho tất cả của cải sản phẩm
vật chất tinh thần cần thiết phục vụ cho cuộc sống hằng ngày được tạo ra bằng một
tâm tình yêu nước, đấu tranh sáng tạo hiếu học cần cù nhẫn nại, sự đóng góp của
khối óc và bàn tay của trên chín mươi triệu người dân nước nhỏ tự lập tự chủ tự
quyết tự cường để sống còn vượt khó vươn lên.
Bonsai có hình Hai con chó
Vì
thế, dưới thời Pháp đô hộ, do khí hậu nước ta có một thang điểm độ khác nhau từ
Bắc vào Nam, nhưng cái ý đồ then chốt của họ vẫn là vì muốn chia rẽ để cai trị,
người Pháp đã chia ra là ba « kỳ » (vùng), với thể chế khác nhau Tonkin
(Bắc kỳ) dưới sự bảo hộ của Pháp, Annam (Trung kỳ) thuộc Hoàng triểu Nguyễn dưới
sự giám sát của Pháp, Cochinchine (Nam kỳ) thuộc địa Pháp. Vậy mà, điểm hay của
sự chênh lệch về thời tiết không mấy gay gắt ấy lại có tác động hổ trợ lẫn
nhau, hay pha trộn cần thiết cho việc phát triển sản xuất cải tiến canh tân
trong mọi ngành nghề, canh nông trồng trọt, chăn nuôi, ngư nghiệp, kỷ nghệ công
nghiệp đưa nền kinh tế, du lịch, giải trí,… tiến bộ theo trình độ văn minh kỷ thuật khoa học
hiện đại ngày nay.
Thật
vậy, không phải nói ngoa hay « nổ » đâu Việt nam ta
được thiên nhiên ưu đãi biệt cách lắm. Ở đây các bạn chỉ thấy bàng bạc sự hiện
diện hay ảnh hưởng của các mùa Xuân Hạ Thu Đông mà chỉ có hai mùa mưa nắng tương
đối rõ rệt thôi, thế mà đúng là đặc ân then chốt chủ yếu cho sự sinh tồn và thừa
hưởng một gia tài tuyệt thế trời cho.
Do đó, các bạn có nhận thấy rằng chúng ta có
thể tận dụng được hết thời gian mười hai tháng cả ban ngày lẫn đêm, không gian,
thổ nhưỡng trong mọi sinh họat xã hội, như phân phối hợp lý địa lý vùng miền tỉnh
thành làng ấp, việc chuyên canh, trồng trọt, chăn nuôi, nông lâm hải sản, khoáng
sản, khai hoang, điều hòa lưu lượng nước mưa, sông biển nước mặn, đào kinh dẫn
thủy nhập điền, xây đập đê điều trên các dòng sông quan yếu để chận lụt lội, đề
phòng chống lại ảnh hưởng tiêu cực độc hại của thiên tai như sự tăng độ nóng của
vỏ địa cầu làm những khối băng vạn niên ở hai cực Bắc Băng Dương và Nam Băng Dương
vỡ tan, đưa nước biển dâng lên càng ngày càng cao gây lũ lụt, nhiễm mặn, bờ biển
xói mòn. Ngoài ra, thiên tai còn có thêm nào là núi lửa, động đất, tsunami, đường
nứt trên vỏ trái đất, thời tiết thay đổi bất thường làm cho thế giới cảm thấy càng
ngày càng bất lực trong sự bắt kịp việc đề phòng bảo vệ địa cầu.
Hơn
thế nữa, các bạn hãy hãnh diện về vòng quạt tuyệt đẹp và cực kỳ phong phú về lâm
nông hải sản, hoa quả nước mình.Không có
loại hoa nào, trái nào trên thế giới mà ở Việt nam không thể không trồng được và
thu hoạch yếu đâu. Vùng với khí hậu nào, vùng đất thích hợp nấy cho việc chuyên
canh trồng trọt chăn nuôi, du lịch giải trí vui chơi, khảo cổ, tìm tòi khám phá
khai khẩn, nền kinh tế mới có thể phát triển được.
Việt nam ta - như Bà Mẹ Âu cơ sinh ra trăm
con, nhỏ nhắn mà mắn con - nhỏ bé mà kiên cường cần cù thông minh kiên nhẫn khéo
tay, đã biết tự vạch cho mình cuộc sống tự lập tự cường từ ngày đầu lập nước chuyển
về phía Nam, chỉ dựa vào sức mạnh của chính mình và tinh thần khai phóng của những
bậc tiền hiền tiên phong trong việc tìm tòi khai phá đất hoang đất mới.
Kết
quả ta mới có thêm miền Nam hoang vu bùn sình lầy lội, đầy thú dữ, trên rừng toàn
cọp beo rắn rít, dưới nước cá sấu lềnh bềnh trườn lên trên bãi biển phơi mình rình
mồi trước kia đã biến thành một vùng phì nhiêu trù phú bậc nhất chẳng những ở vùng
Đông Nam Á mà còn ít hay chưa thấy một miền nào trên thế giới mà được thiên nhiên
đặt cách đãi biệt tuyệt diệu như vậy.
Bonsai
dừa có hình chuột năm Canh Tý 2020
Hơn
thế nữa, bờ biển dài cong theo hình thể chữ S đất nước như được nạm ngọc đường
viền bằng núi non, dãy Trường sơn hùng vĩ, những vịnh thiên nhiên nổi tiếng thế
giới Vịnh Hạ long, Cam Ranh, hải cảng cho việc cặp bến các tàu lớn ngoại quốc
như Đà nẳng, Hội an, Hải Phòng, Saigon, Phú quốc. Ngoài ra thềm lục địa chôn giấu
bao mõ dầu khí đốt trên biển Đông, con đường hàng hải tiếp cận Thái Bình Dương.
Đặc
biệt hơn, Việtnam ta quả là một Đất Nước vì nhìn từ trên không gian xuống hoặc
trên bản đồ ta thấy chằng chịt hệ thống sông ngòi kinh rạch ao hồ với hai Châu
thổ quan yếu tạo thành bởi phù sa của dòng sông Hồng (Bắc) Đồng bằng sông Hồng
và Cữu long Mékong (Nam), Đồng Bằng sông Cữu long với chín nhánh sông đỗ ra Thái
Bình Dương, vựa lúa lớn cho cả nước và vườn hoa quả phong phú và đặc biệt là cây
thuốc dân giả có tác dụng chữa bệnh mà có người nước ngoài cho rằng « Người Việt
nam chết trên cây cỏ thuốc ».
Tiếc
rằng, càng ngày càng văn minh tiến bộ, nhân tai do chiến tranh và cả sự phát
triển tột bực của khoa học kỷ thuật đại công nghệ cũng góp phần lớn vào sự ô
nhiễm môi trường, hủy diệt sự sống của con người, các loài và vũ trụ.
Đáng
tiếc hơn nữa là chẳng những khối óc và bàn tay tuyệt vời của con người lắm lúc
cũng bị « tẩu hỏa nhập ma »hay sao mà chối bỏ Tâm lành, trung thành với
Satan, Ngạ Quỷ Dạ xoa, điểm cực ác là cố tâm làm nghiêng cán cân Tạo hóa, đào hố
sâu giữa hai cực điểm cộng trừ như tốt xấu, giàu nghèo, thiện ác, chia rẻ đoàn
kết, chiến tranh hòa bình, xóa bỏ tâm linh để thay Trời làm bá chủ thế giới trần
gian.
Bao
nhiêu nước nhỏ dù có nền văn minh văn hóa lâu đời, một đời sống tâm linh
cao cũng bị xâm lăng đô hộ đồng hóa tiêu
diệt dần dần bởi nước lớn bất chấp luật quốc tế nhân quyền, đạo đức.
Trong lúc đó, con người ở thế kỷ 21 nầy rồi, căn
bản vẫn còn loay hoay trong việc tìm kiếm nguồn gốc của mình, ta từ đâu đến, ai
sinh ra ta, ai tạo ra hoa quả, sinh vật trên địa cầu, rồi thái dương hệ, trời
trăng các hành tinh, cả hiện tượng lạ lùng bí ẩn như đĩa bay, những vòng tròn kỳ
bí (Crop Circle) chưa được giải mã…
Những vòng tròn bí ẩn
Điểm
khó hiểu nhất là càng văn minh, con người càng có khuynh hướng trở nên tham lam
ích kỷ gian xảo mưu mô tàn bạo độc ác hơn, mất cả lương tri tính tình người. Chẳng
những tranh nhau ngôi bá chủ thế giới mà còn muốn ngự trị cả thiên nhiên vũ trụ,
tâm linh. Do đó, bóng dáng hòa bình vừa lấp ló tỏa ánh sáng lung linh huyền diệu
thì đấy chỉ là những biểu hiện của sự chuẩn bị chiến tranh.
Do
thế nước nào cũng chạy đua nước rút, nhất là các cường quốc chóp bu để giữ vững
vị thế của mình trên bàn cờ quốc tế, và trong hàng ngủ nầy, có nước chỉ cần để đạt
được mục tiêu riêng (bất chánh) của mình đã không ngần ngại dùng bất kể phương
tiện chính sách đê tiện vô nhân đạo nào cũng mặc, pha luôn văn tự luật pháp quốc
tế. Nước nhỏ nghèo khó ít có hy vọng thoát khỏi cảnh « cá lớn nuốt cá bé »
« cá chậu chim lồng », đô hộ xâm lăng bởi chế độ độc tài tàn bạo lòng
tham không đáy, tham vọng vô biên.
Vả
lại thế giới tiến bộ hiện nay như là một mê cung khó mà đoàn kết nhau thật sự,
sự cạnh tranh gay gắt quá nên mạnh ai luôn phải tự lo bảo vệ mình vì « nếu
muốn có hòa bình thì phải chuẩn bị chiến tranh » (Napoléon 1er).
Việt
nam ta đấy, đã trải qua 45 cái Tết ta qua rồi từ ngày « thống nhất »
1975 -2020, người Việt trong và ngoài nước cũng chưa vui Xuân cùng nhau họp mặt
trong ngôi nhà từ đường đông đủ trọn vẹn hạnh phúc đâu. Gương của Tây Tạng,Tân
cuơng, cũng chẳng thức tỉnh ai cả, cuộc sống ngày nay như không tưởng hơn, lao
mình vào việc hưởng thụ thõa mãn nhu cầu vật chất hết mình, sống vui chơi thỏa
thích bất cần trong ảo ảnh mê hồng trận do các nhà phù thủy khoa học kỷ thuật
công nghệ tiến bộ cao vả tâm linh phù phép tạo ban cho.
Riêng
thời gian cứ trôi qua không đợi không chờ vô tư vô định trong khi cuộc đời người
thì chỉ không ngắn thì dài và luôn luôn đi trên con đường cố định một chiều quá
khứ hiện tại tương lai, cho đến ngày kết thúc như ngày cuối năm chấm dứt vĩnh
viễn của năm cũ không trở lại.
Vẫn
biết rằng không ai lột da sống đời dù là người có nhân phẩm tốt đức hạnh, anh
hùng, nhà tu, giàu có nghèo hèn,… tất cả ai ai đều ngang nhau trước Tử thần để trở
về lỏng đất mẹ, tay không.
Vậy
thì đã biết cuộc đời người ngắn ngủi, vô thường, ra đi tay trắng trắng tay, sao
chúng ta không tập cho mình luôn tỉnh thức, mở lòng đoàn kết thanh thản sống
chung nhau, và biến mỗi ngày trở thành như một ngày Tết chan hòa hạnh phúc trần
gian.
Cô Trần Thành Mỹ
