Mỗi
nhà mỗi cảnh, thời trẻ tôi có tới 2 Ba, 2 Má, 2 bà Ngoại... Chuyện là cô Sáu em
của ba tôi sanh được anh con trai thì bệnh sao đó không sanh được nữa, trong
khi Má tôi mần một hơi 2 đứa con gái và đang mang bầu tôi. Thời chiến tranh
giặc giã ở quê ai cũng nghèo, nhưng cô Sáu ham con quá bèn dặn Ba tôi “ Nếu kỳ
này chị Năm đẻ con gái nữa, anh cho tui nuôi nhe” Tưởng ai xa lạ chớ em ruột
của mình, cho cổ có mất đi đâu, chắc Ba nghĩ vậy nên gật đầu liền, Má tôi vì nể
chồng nên hổng dám cải, chớ bà cũng xót ruột xót gan, khi tôi vừa sanh ra còn
đỏ hỏn là Cô Sáu lật đật ôm về làm khai sanh, lấy họ Dượng tính đặt tên là Trần
Ngọc Nuôi, nghe đâu thời đó có cô đào cải lương cũng tên là Ngọc Nuôi tài sắc
vẹn toàn, chắc ông bà cũng muốn tôi giống như vậy nhưng nghĩ bụng phân vân “
Rủi sau này nó biết nó là con nuôi thì sao? không đựợc đâu, phải dấu biệt vụ này
để lớn lên nó không mặc cảm mà mình dạy dỗ nó cũng dễ” và họ đặt tôi cái tên
khác nghe cũng sáng láng và quyết chí dọn nhà lên chợ Sóc Trăng ở để bà con
dưới quê khỏi xầm xì này nọ, họ hàng ai mà nói động tới con nuôi con
ruột là Má tôi chửi tắt bếp!
Vậy
đó, tôi đương nhiên là con gái cưng của Cô dượng Sáu, hàng xóm biết Ba Má
có hai đứa con thôi, anh Tùng đi lính quanh năm, lâu lâu mới về phép, Ba tôi
có cái quán hớt tóc ở đầu hẻm, gọi là quán vì nó được che tạm bợ vừa đủ kê hai
cái ghế đẩu và tấm kiếng đặt dựa vách, cạnh bên treo tòn teng sợi dây nịch bằng
da cũ dùng để liếc dao cạo, một cái khăn choàng ngã màu cháo lòng nhưng luôn
được giặt sạch sẽ, cái kệ đóng sơ sài để dao kéo tông đơ… Đồ nghề của ba chỉ có
vậy ! Nghe nói cả đời Ba ôm mỗi cái nghề hớt tóc này thôi..”Nhất nghệ
tinh, nhất thân vinh” Nếu câu này ứng vô ba tôi là sai bét, hớt tóc mấy chục
năm vẫn nghèo!
Má
tôi thì giỏi giang hơn, bà bán buôn đủ thứ, nhớ hồi tôi 9-10 tuổi gì đó, Má tôi
dạy thêu, dạy móc... bà vô sạp vải mua vải khúc đầu thừa đuôi thẹo về, miếng lớn
thì cắt áo đầm trẻ con, miếng nhỏ thì cắt áo túi, khúc xanh nối với khúc đỏ may
đồ con nít, tôi thêu vài cái bông cái hoa vô cho nổi hơn, ngày Tết đổ ra chợ
bán đâu phải quần áo không mà còn kèm cả chục hủ củ kiệu, cả thúng bánh ít bánh
tét... Nói chung Má làm quần quật nhưng trông thảnh thơi vì “ quen tay quen việc”
Má không cho tôi đụng vô bếp núc vì chê tôi vụng về, đụng đâu hư đó... Chỉ lo học
hành tử tế là được rồi, Mọi việc có Má lo, thậm chí đi học về Má dọn cơm sẳn
đậy lồng bàn, tôi chỉ ăn và rửa mấy cái chén! Con cưng là con hư, sau này ra
đời đi làm ăn cơm tập thể, lấy chồng cũng chưa nấu được bửa cơm tươm tất, may
mà không làm dâu làm con ai, chứ Má chồng còn sống chắc tôi ra sau hè...
Tôi
sống những năm tháng bình yên trong gia đình của Cô dượng Sáu mà không mảy may
suy nghĩ về thân phận mình, Ba Má đã hết lòng chăm lo cho tôi, mái tóc của tôi
cũng một tay ông cắt nếu nó dài quá eo, cắt ngang thôi chứ không đựợc “ so le
chiếc lá” như kiểu thời trang của mấy đứa bạn mà tôi rất thích, Ba tôi không
biết cắt hay sao nhưng ông chống chế “ cắt vậy hư tóc hết con à”, tôi vùng vằng
rồi cũng thôi, hồi xưa đâu có mái che trán dồ như bây giờ, chỉ rẽ đường ngôi ở
giữa là xong, mà lạ hồi nhỏ tôi không để ý mình có cái trán nhô ra bướng bỉnh,
cái trán mà bà Nội tôi nói đậu được mấy chiếc máy bay và hai cái răng cửa làm
đủ bộ ván ngựa ( nguyên văn ).
Quần
áo tôi cũng một tay Má may, đồ bà ba, đồ bộ, áo đầm kiểu này kiểu kia Má tôi
chế ra đủ thứ, Má nói đồ chợ may không chắc đường kim mối chỉ, tôi nghĩ Má sợ
tốn tiền thì đúng hơn, còn nhỏ mặc sao cũng được, so với con hàng xóm thì trông
tôi tươm tất lắm.
Khi
tôi đậu đệ thất trường Hoàng Diệu, Má tôi lại tự mua vải ka tê về nhà may áo
dài, lớp 6-7 thì suông đuột thùng thình cũng không sao nhưng khi có eo có co mà
Má vẫn dành may thì tôi phản đối tới cùng, năn nỉ riết Má mới chịu cho ra tiệm
may, Má sợ tôi đua đòi! nhưng Ba tôi thì khác, tôi ỉ ôi thế nào Ba cũng cho
tiền may cái quần ống loe mode híppy thời đó, mỗi lần mặc phải lén đừng cho Má
thấy.
Nhà
nghèo nhưng yên ấm, hạnh phúc, tôi lớn lên từng ngày nhờ gánh cơm tấm bánh mì
bì của Má dạo quanh xóm mỗi sáng khi tôi đến trường, và cái tông đơ của Ba suốt
những năm tháng “húi cua” các ông các cậu qua mấy thế hệ trong vùng, có những
buổi đắc khách Ba đứng rả chân và những khi ế hàng, Má cũng lội rả giò để bán
cho hết phần quang gánh.
Má
tôi tuổi Mùi Ba tôi tuổi Sửu kỵ khắc “ tứ hành xung” nhưng hai người chưa bao
giờ cải nhau trầm trọng, nếu có chắc là vì tôi nhiều hơn, trời mưa đi học về
ướt dầm tôi bị sốt, ba tôi ra vào hết sờ trán con rồi lại ra bàn thờ đốt nhang
lâm râm khấn vái “ con cháu nhỏ dại xin ơn trên tha mạng nếu nó có lỡ lầm gì’
Má tôi thì nhất định ép uống mấy viên “ ốp ta li đông” trị cảm, thế là cải nhau
vì cách điều trị. Lên bàn ăn tôi thò đũa đâu Ba cũng cản “ từ từ con, bệnh mới
bớt ăn coi chừng trúng “ Má thì biểu “ ăn cho nhiều vô mới có sức “ đói ăn rau,
đau uống thuốc có gì mà cử”
Vậy
là “ tứ hành xung “ xảy ra.!
Chuyện
Ba Má tôi viết cả đời không hết, sống từ nhỏ đến lớn kể ra biết bao nhiêu là
vui buồn thăng ít mà trầm nhiều trong cái gia đình nhỏ đó, tôi cũng không nhớ
chính xác là lúc nào thì tôi biết được “ lý lịch” con nuôi của mình, bà con thì
cũng hay nhỏ to “ mày là con Năm Lạc mà “ nhưng đâu có nghe cậu mợ Năm xác nhận
gì đâu, Mỗi mùa hè tôi vẫn lên Sàigòn ở nhà cậu và chơi với mấy đứa nhỏ.
Anh
Tùng tôi cưới vợ và bà chị dâu gọi tôi là “ cô Út” ngọt xớt , lúc đầu chị em
còn vui vẻ với nhau vì suýt soát vài ba tuổi, chỉ siêng làm bánh “ thục linh”
cho tôi ăn, nhưng vài tháng sau bổng chị trở bệnh bất thường, do bị chứng hoảng
loạn tâm lý nào đó mà bác sĩ cũng bó tay. Ba Má tôi lại khổ sở khi thấy con dâu
cưng của mình thỉnh thoảng tóc tai rũ rượi, cười khóc vô hồn, Má đi coi “ Thầy
Năm nước lạnh” trong hẻm thì thầy phán là bị ma ám, thế là nhà tôi ngày đêm
ngập mùi nhang khói, Ba Má tôi hì hục lạy xin “ Cửu huyền thất tổ” phù hộ độ
trì cho con dâu khỏi bệnh, lo cơm dưng nước rót để dâu khỏi động móng tay.Ông
bà lo cưng dâu mà quên... cưng tôi, nghĩ lại hồi nhỏ sao lòng ganh tị “ cà
nanh” lớn quá, trong lần cải cọ nào đó với bà chị dâu, tôi buột miệng “ bây giờ
ba má thương chị hơn thương tui, bởi vì tui là con nuôi mà” Má nghe giận lắm,
bà kéo ra góc bếp chửi một trận te tua “ sao ngu vậy, nói ra chi cho chị dâu
mày không nể, con nuôi hay con ruột thì cũng là con nhà này, sở dĩ tao với ba
mày dấu không cho mày biết gốc tích là để nuôi dạy mày đàng hoàng, mày không
mặc cảm này kia…”
Ba
thì buồn hiu phân trần “ coi như con mượn bụng Mợ Năm mà chun ra làm con của
ba, lúc nào Ba cũng thương con hết” Thiệt tình tôi cũng thấy mình ngu hết sức.
Sau 75, Cậu Năm từ Sàigòn xuống Sóc Trăng trong tư thế của bên thắng cuộc,
ông hỏi coi thằng Tùng có ra trình diện đi học tập chưa? trong nhà có chứa súng
ống hay văn hóa phẩm đồi trụy thì phải khai nộp cho cách mạng! Cái điều tôi
sửng sờ nhất là ông đòi bắt con “ Nó phải về với tôi, vì bây giờ gia đình Cô là
sĩ quan ngụy, nó không thể tiến thân được, nó phải đổi trở lại họ Lê trong gia
đình cách mạng …” Má tôi cố nói giọng cứng cỏi “ con anh thì anh bắt , ăn thua
tấm lòng của nó thôi” còn Ba Sáu tôi thì nước mắt ròng ròng khi nắm tay tôi “
cậu Năm nói phải đó con, còn học hành tương lai nữa, con ráng vô Đại học nhe
con, Ba Má lúc nào cũng thương con hết” Mà thiệt vậy mười mươi tôi cũng là con
cầu con khấn của nhà này, bao nhiêu năm nay tôi đã sống bình yên hạnh phúc
trong tình thương yêu đùm bọc của Ba Má Sáu. Thì lẽ nào tôi quay lưng để trở về
gia đình ruột của mình sao đành!
Trong đời có biết bao cuộc chia ly, nhưng có lẽ đó là lần chia ly sầu thảm
nhất mà mỗi lần nghĩ tới tôi cứ rưng rưng vì thương Ba Má, như có giọt nước mắt
của Ba rơi xuống cánh tay tôi và đọng lại ở đó suốt đời!
Những năm tháng trong tù, Ba Má lặn lội lên thăm tôi tận trong rừng núi
Tánh Linh ngoài Trung được 2 lần, quà chỉ là muối xả, muối tiêu, cải khô cải
muối mà sao ngọt tình ngọt nghĩa quá chừng, lần đi thăm cuối cùng Ba than mệt
tuổi già sức yếu, chắc không lên con được nữa, ráng xách hai trái dừa xiêm gọt
vỏ khô khốc cho tôi, cây dừa trong sân chờ con về hoài mà không thấy... Lần thăm
nuôi sau nữa Má đi một mình, Ba tôi đã chết gần giáp năm,tôi khóc sưng mắt khi
nghe tin này…” Con là con của ba, ba đã mượn bụng người khác sinh ra con” Trời
ơi! tôi chưa có một ngày đền đáp công ơn dưỡng dục trời biển này. Rồi Má tôi
cũng mất sau đó không lâu, hai đám tang đều hiu quạnh trong cảnh nghèo khổ,
không có con cái bên cạnh, phải nhờ gã khờ nào đó trong xóm bưng dùm lư
hương, nghe mà thảm thương trong dạ, Ba Má không thể chờ đợi ngày con mãn tù
hay sao Ba Má ơi!
Rồi tôi cũng trở về quê sau mười mấy năm lưu lạc , thăm mộ Ba một nơi, mộ
Má một nẻo, cỏ dại mút đầu nhang khói đìu hiu, tôi khấn vái để đưa Ba về nằm
cạnh Má cho vẹn nghĩa tình, sống đồng tịch đồng sàng. Chết thì đồng quan đồng
quách, “ tứ hành xung” còn có ý là ông bà sống với nhau không đặng hào
con, hào của nhưng yêu thương chăm sóc cho nhau đến lúc bạc đầu.
Tôi nghĩ bây giờ chắc Ba Má thanh
thản trên cõi Trời để phù hộ cho anh em chúng tôi hôm nay được sống bình an
hạnh phúc ở xứ người.
Nếu quả thật có luân hồi thì con nợ Ba Má một kiếp tái sinh để đền ơn
dưỡng dục.
Ngọc Ánh
