Thuở nhỏ tôi thường nghe Má tôi dặn :"Lớn lên con phải rán học cho thật giỏi ".Còn Bà Ngoại tôi hay nghiêm nét mặt nhắc nhở :" Phải có sự hiểu biết, con mới nên người ". Nay tuổi đời hơn 70, tôi mới nhận ra một điều : Học và hiểu biết, đó là Nhân cách.
Học ở trường, ở đời, ở thầy, ở bạn, học ở phe ta và phe người, học tất cả cái hay của nhân loại, không kể thành phần hay giai cấp nào. Hiểu biết thiên nhiên, hiểu biết con người và xã hội, hiểu biết thế giới đã qua, thế giới hiện tại và tương lai. Học và hiểu biết theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Thật vậy, nhờ có học và hiểu biết, con người mới ý thức được lẽ sống, mới biết thương người như thể thương thân, mới có khả năng chống lại sự bất công trong xã hội. Thiếu học, thiếu hiểu biết, con người dễ bị dục vọng thấp hèn, dễ lọt vào con đường tha hoá, ích kỷ, hại người..vv... Người ít học, kém hiểu biết, khó có thể được cách đối nhân xử thế đúng, luân thường, đạo lý, đức làm người đều phải được học và phải được dạy như những kiến thức của khoa học. Ông cha ta vốn có một lời mắng đáo để dành cho những ai xem thường sự học: " Đồ vô học'. Người vô học dễ mất nhân cách và cũng có thể mất cả nhân tính nữa _ Xưa và nay vẫn thế!
Cuộc sống không ngừng đòi hỏi con người có học và hiểu biết rộng, con người có lòng bác ái và nhân tính cao. Có học, có hiểu biết để luôn luôn biết tự trọng, vì tự trọng mà sống trung thực, không thủ đoạn, không cơ hội, không lọc lừa. Người có học, có hiểu biết đều cho rằng vô học và bất hạnh là hai điều gắn bó với nhau, hôm nay vô học, ngày mai bất hạnh.!
Một người tự đánh mất nhân cách, nhiều người đánh mất nhân cách đi liệu tương lai của cả một dân tộc, một đất nước ngàn năm văn hiến rồi sẽ ra sao!!.
Chúng ta sẽ sống thế nào với một thế giới mới đang nâng cao vị trí con người, nâng cao nhân cách xã hội- chúng ta sẽ sống như thế nào khi các dân tộc khác đang biết sử dụng sự học, tầm hiểu biết và tri thức để nâng cao năng suất lao động và làm giàu nhanh cho Tổ Quốc họ.
Chúng ta đang sống trong một thế giới biến động có tốc độ của thời đại mới, trong đó sự học và hiểu biết của nhân loại như một mùa hoa đang nở rộ, khoe trăm hương nghìn sắc. Chúng ta đang sống trong một thế giới mới, xã hội được quản lý bằng trí tuệ và sự thông minh, tuyệt nhiên không phải bằng thế lực và bạo lực. Trong thế giới này con người tự quản lý mình, tự điều chỉnh lấy cuộc sống, tự xây dựng nhân cách và bảo vệ nhân cách cho bản thân... Vì vậy theo tôi, sự học và sự hiểu biết đó là lẽ sống, là nhân cách, là tình người cần thiết. Tự suy nghĩ như thế và tôi tin rằng cũng có nhiều người suy nghĩ như tôi.
Saigon, ngày... tháng 4 năm 2013
Lý Hồng Mộng
Bài do cô Trịnh Khên chuyển
Bài do cô Trịnh Khên chuyển
