Sau bài viết trăn trở ngày về
hưu, có nhiều ý kiến cho ý tưởng lớn như lập ra các làng Việt kiều nho nhỏ
ở VN để cho bà con ở hải ngoại về thuê, mua hay ở. Bài này tôi xin tâm sự thêm
đôi điều về cảm nghĩ cá nhân mình cũng như một số bạn bè quen biết sống ở một
số thành phố lớn của bắc Mỹ để người đọc hiểu thêm về những tâm trạng của người
Việt ở hải ngoại khi về hưu.
Chúng ta là những người đang ở
tuổi trên 50, nhiều người sinh ra lớn lên ở Hà Nội lẫn Sài Gòn và miền Trung
tính ra tổng cộng tới nay thì thời gian sống ở nước ngoài đã nhiều hơn ở Việt
Nam nên khi trở về Việt Nam ở đâu cũng cảm thấy lạc lõng và bỡ ngỡ. Sau mấy
chục năm học hành, quen làm việc ở nước ngoài giờ về VN chơi nhìn lại thấy bạn
bè ở VN hầu như không có ai, nhiều khi sáng dậy muốn làm quen một ai đó ở lứa
tuổi mình để rủ nhau ra quán cà phê ngồi chơi ngắm phố nói chuyện cũng khó. Đến
bữa cơm trưa tối nhiều khi không muốn nhờ nhà nghỉ gọi cơm hộp cho ăn thì cũng
không biết đi đâu tìm chỗ ăn mới cả. Có nhiều khi thấy nhà hàng khi bước vào
thì thấy bàn nào cũng bia rượu tràn trề ồn ào, mà ở cái tuổi của mình thì lại
đang phải ăn uống chừng mực nên nhiều khi càng cảm thấy thêm lạc lõng.
Đôi khi đi một mình vào quán gọi
thức ăn xào nấu theo thực đơn mang lên thì không sao mà ăn hết được nhất là
không gọi thêm rượu bia thì nhà hàng nhìn mình cũng thấy kỳ quá. Đó là chưa nói
tới chỗ ngủ, có đêm bị người ta gọi nhầm phòng mà không dậy thì cũng sợ vì nhỡ
có hỏa hoạn hay làm sao thì không biết, mà dậy ra mở cửa gập người gọi thì cũng
ngại. Người ở tuổi về hưu cần có chỗ sống theo nhu cầu và cuộc sống phù hợp với
họ.
Chúng tôi nghĩ ở các thành phố
của VN chưa nghĩ đến việc phát triển mô hình "Homestay" giống như ở
nước ngoài, tức là các bạn VN đã về hưu ở các địa phương có điều kiện nhà cửa
rộng rãi còn phòng bỏ trống, con cái đã lớn ở cùng hay đã ra ở riêng thì có thể
cho các du khách như Việt kiều chúng ta ở thuê vài tháng trong 1 năm, ăn uống
theo kiểu gia đình và thanh toán theo thị trường sòng phẳng. Làm dịch vụ này
các bạn ở VN cũng có thêm thu nhập vào lương hưu và có thêm bạn mới cho mình và
với chúng ta thì cũng là điều kiện gặp quen thêm bạn mới cũng như có địa chỉ
tin cậy để con cái ở nước ngoài yên tâm là bố hay mẹ nó đang ở đâu, có ai biết
khi cần tìm.
Người già ở hải ngoại hầu như ai
cũng muốn về bên nhà nghỉ ngơi và du lịch khi họ có thời giờ 2-3 tháng trong
năm, họ cũng có rất nhiều nhu cầu về y tế, tham quan du lịch khi đến 1 địa
phương mới nên rất cần có chỗ tin cậy để hỏi han tư vấn thêm mà nhiều khi chỉ
có những người nghỉ hưu mới hiểu nhau được. Theo chúng ta dịch vụ
"Homestay" này rất cần có và phát triển.
Sau bao năm ở xứ người, đa số
chúng ta đã thành công khá nhiều trên đường đời và có được một khả năng kinh tế
và 1 công việc có lợi tức khấm khá so với đồng hương tại Việt Nam, nhất là
trong thời buổi khó khăn này. Thêm vào đó con cái chúng ta đều thành đạt và có
thể đã ra riêng. Vào gần tuổi về hưu, chúng ta cảm thấy tâm hồn trống rỗng,
không có một người bạn tri kỷ mà chúng ta có thể chia sẻ một phần những tâm sự
trong đáy lòng tuy rằng bạn bè chơi thể thao, đồng nghiệp để đi ăn trưa và tán
gẫu có rất nhiều. Chúng ta tự hỏi những sự thành công của mình có giá trị gì
không?.
Anh Tri, sang Canada du học những
năm 62 và cũng đã trải qua 2 đời vợ và có 4 con. Người vợ đầu cùng hai đứa con
gái hiện sinh sống bên Pháp. Người vợ thứ nhì cùng 2 con hiện sống ở Canada,
một gái một trai.
Cuộc sống vật chất độc thân của
anh Tri gọi là tạm ổn sau 2 lần tan vỡ. Tuy nhiên những cuộc tình bất trắc nào
cũng có cái giá của nó.
Vì đã có 2 đời con cho nên tình
nghĩa cha con xem ra có vẻ nhạt nhẽo quá.
Hai đứa con gái của vợ đầu là
Phương và Liên đã có gia đình riêng hiện sống ở Pháp với chồng con êm ấm mặc dù
không gần gũi với cha chúng ở Canada.
Hai người con dòng vợ kế, trai
tên Phát và gái tên Mai ở tuổi 24 và 26 đều ra trường và làm việc tạm ổn sau
vài năm anh chị chia tay.
Nói chung anh Tri bây giờ rảnh
rổi không còn vướng bận trách nhiệm làm cha ở cái tuổi ngoài 60.
Làm việc đã hơn 40 năm và bây giờ
anh đang dự định về nghỉ hưu với lương hưu hàng tháng trên dưới 3,000 đô.
Ở Bắc Mỹ với số lương hưu như thế
thì vừa đủ sống. Nói là vừa đủ sống chứ không thể cho là dư giả được. Anh Tri
lại có mộng giang hồ muốn đi khắp nơi cho biết đó biết đây. Ngày xưa khi làm
việc bên Ả Rập anh đi du lịch nhiều Âu Châu và làm quen chị Anh, người Tàu gốc
Indo và anh chị quyết định lấy nhau rồi trở về Canada sinh sống được hơn 20 năm
sau đó với hai mặt con Phát và Mai.
Anh Tri ở khá lâu bên Canada, anh
có lắm bạn bè cho nên cuộc sống không đến đổi nhàm chán sau khi chia tay với
người vợ thứ nhì.
Hằng đêm, anh đều mơ về thăm gia
đình dòng họ vui vẻ nơi chôn nhau cắt rốn, tìm lại chốn xưa với những
bữa cơm gia đình với bố mẹ em út và bà con xa gần đầy đủ. Anh luôn muốn đi tìm
lại bà con dòng họ mà mấy chục năm qua anh không có dịp tiếp xúc. Anh đón xe đi Phụng Hiệp, một làng lớn thuộc Thị xã Cần Thơ
để thăm đa số bà con thuở xưa. Đến nơi anh nhìn thấy bà con đầy đủ hội họp và
dự lễ ở ngôi chùa quen thuộc. Anh bước vào thì hình như mọi người vẫn vui vẻ
trò chuyện huyên thuyên ngày tết, kẻ cầm nhang xá lạy, người ngồi bệt xuống đất nhưng không ai để ý
đến sự hiện hữu của anh Tri.
Anh bước lại gần chị Ba, người
chị họ con bác Ba mà 50 năm trước anh rất thân với chị. Vì chị cùng tuổi và đến
nhà anh Tri ở trọ để học Trung học trường tỉnh ngày xưa. Thế mà 50 năm sau gặp
lại chị Ba không thể nhận ra anh là ai nữa, lại thêm con cháu đầy dẫy. Một lúc sau
chị Ba tiến về phía anh Tri và rạng hỏi:
“Thằng Tri con chú Năm đấy hả, ối
cha trông mày lạ hoắc vì thế không ai buồn để ý đến người lạ trong lúc lễ lộc
vui vẻ cả, tệ thật…”
Thế rồi chị Ba lần lượt giới
thiệu từng người, nào anh em của chị và cháu nội cháu ngoại đến những hơn 20
đứa. Thế là anh Tri đành móc túi ra lì xì tờ 50,000 đồng cho mỗi đứa con cháu
của chị…Thế là 1 triệu bạc VN ra đi trong chớp nhoáng. Những đứa cháu vui vẻ
đón nhận tiền nhưng chúng nó chỉ biết là có một người chú Việt kiều luôn sẵn sàng móc tiền túi ra khi
chúng cần để chơi bầu cua cá cọp, v.v.v… Trong thâm tâm anh cảm thấy vui vui vì
dầu sao cũng thỏa nguyện vì tìm lại được một phần cuộc sống thời ấu thơ…
Khi giật mình thức giấc và trở về với hiện tại anh mới cảm thấy lạc lõng không
có ai chung quanh mình mặc dù
con cái và gia đình ruột của chính anh cũng không ít đang ở Canada và Pháp.
Thế rồi để cho cuộc sống đở buồn
tẻ anh quyết định quay về VN làm lại cuộc đời với chị Chi, 47 tuổi tức kém hơn
anh đến những 18. Chồng già vợ trẻ là tiên ba đời mà lị…
Cuộc tình mới với người vợ trẻ
bắt đầu với anh như trăm hoa đua nở. Nhờ chị làm giáo viên một trường trung học
ở Thủ Đức cho nên chị tìm cách giới thiệu anh vào dạy trường Sunderland
University vừa mới mở ở Thủ Đức. Trường đại học trực thuộc Sunderland
University bên Anh quốc dạy bằng sinh ngữ. Thế là anh Tri may mắn nhận ngay
việc dạy ngành điện Truyền thông (Telecom) vì khi còn ở Canada anh có 30 năm
kinh nghiệm về hãng điện thoại và truyền thông (Telecom) sau đó anh ra ngoài
dạy đại học Concordia University ở Montreal về truyền thông hơn 10 năm trước
khi anh về hưu.
Vợ chồng anh Tri mua một căn nhà
nhỏ ở ngoại ô Sài gòn, ở Thủ Đức thì đúng hơn. Vì nghỉ hưu nên anh chỉ
nhận dạy 2 cours để rảnh rang có thì giờ hưởng cuộc sống nhàn hạ với cô vợ trẻ.
Anh Tri bắt đầu có thêm bạn mới, mà đa số là giáo sư đồng nghiệp dạy cùng
trường.
Thời gian rảnh rỗi anh đi du lịch
trong và ngoài nước VN. Buổi chiều sau giờ dạy học anh chơi tennis miễn phí tại
trường với bạn đồng nghiệp.
Tóm lại, trong ba năm hưởng hưu
và làm việc đi dạy bán thời gian ở Thủ Đức những tưởng cuộc sống của anh Tri đã
yên bề gia thất. Những lúc trò chuyện bằng điện thoại hay những lúc anh về lại
Canada nghỉ hè trông anh Tri ra phong độ lắm.
Sau ba năm với cuộc sống mới ở VN
sức khỏe anh Tri bắt đầu yếu dần. Anh Tri buộc phải tạm nghỉ chơi tennis vì
thỉnh thoảng anh bị chóng mặt khi ngước mặt lên trời nhìn quả banh. Anh cảm
thấy hơi lo lắng về sức khỏe anh. Những khi lâm bệnh anh Tri không dám
vào dưỡng bệnh ở bệnh viện vì nhu cầu sạch sẽ vệ sinh là một vấn đề lớn hiện
nay. Anh buộc phải đi bệnh
viện nước ngoài tại Sài Gòn và trả một giá khá đắt như bên Canada.
Mùa hè 2010, anh trở lại Montreal để khám sức khỏe và trò chuyện rất nhiều
với chúng tôi về cuộc sống phiêu lưu mới của anh tại VN. Đối với đồng nghiệp
đại học Sunderland họ vẫn xem anh như một Việt kiều mặc dù anh Tri đã ở VN hơn
bốn năm. Mỗi lần trường tổ chức hay đi dự tournament về tennis thì mỗi hội viên
phải góp 100,000 đồng nhưng với anh Tri họ đòi phải đóng 100 đô. Con cháu bây
giờ có thiếu thốn gì cũng đến vay tiền và nhờ vả anh. Nhưng dần dà rồi anh bị
lợi dụng triệt để. Không cho vay mượn thì dòng họ đòi tẩy chay anh, họ viện cớ
anh quá bủn xỉn keo kiệt. Cuộc sống xô bồ cộng với hàng xóm thiếu ý thức như họ đứng đái ở hàng rào nhà
anh để chọc tức anh như là chuyện bình thường mặc dù anh cảnh cáo họ vài lần.
Họ còn thách anh đi thưa công an nữa chứ…Anh Tri bắt đầu cảm thấy cuộc sống ở
VN quá bực bội và không còn thích hợp với anh nữa. Anh bàn chuyện làm giấy tờ
passport cho chị để 2 vợ chồng về lại Canada sinh sống và dưỡng già. Chị Chi có
công ăn việc làm và một cuộc sống khá ổn định tại VN. Bây giờ sang Canada với
cái tuổi gần 50 mà chị phải bắt đầu lại từ đầu là điều làm cho chị suy nghĩ
nhiều lắm và chị chỉ muốn sang Canada chơi và ở tạm một thời gian ngắn rồi chị
vẫn muốn về lại VN để sinh sống và làm việc nơi đây.
Anh Tri lại một lần nữa đứng ở
ngã ba đường. Tiếp tục ở VN thì không thích hợp, bực bội bởi xóm giềng và bị
hàng xóm xích mích. Về Canada ở vĩnh viễn mà bỏ hết gia tài sự nghiệp ở VN thì
chị Chi không đồng ý. Trong khi con cái ruột của anh Tri - ở Canada và Pháp đối
xử nhạt nhẽo với anh và xem như anh chưa hề hiện hữu đối với chúng…
Tâm trạng Việt kiều về hưu như
anh Tri là thế đó ư!
Anh Tri lúc này tỏ ra trằn trọc
khó ăn khó ngủ và không tài nào tìm ra biện pháp hay nhất cho cuộc sống
còn lại trên đời này: cần một hệ thống bảo vệ sức khỏe tốt và cuộc sống bình an
với bạn bè chung quanh vui vẻ thoải mái. Tâm trạng của một Việt kiều nhiều khi
gây trong chúng ta nhiều bức xúc và nhất là những ai cận ngày về hưu cần phải
suy nghĩ nhiều hơn…
Nguyễn Hồng Phúc
(Nếu có sự trùng hợp ngoài đời là do ngoài ý muốn
của người viết)
