Ăn uống hợp lý...
Người Pháp có ngạn ngữ như sau “chính
cái miệng ta giết chết chúng ta”. Nghe thoáng qua thì cảm thấy khó hiểu,
nhưng dần dần suy gẫm ra mới thấy chí lý vì cách sống của chúng sinh tùy thuộc
vào cách ăn uống. Hay người Mỹ cho rằng “you eat what you are…”. Người Anh cũng
có câu “Vòng eo càng lớn, tuổi thọ càng
ngắn”, muốn biết người nào tuổi thọ ra sao chỉ cần đo vòng eo thì ta sẽ
biết. Trong hai bài sưu tầm đầu về sức khỏe chúng tôi có liệt kê các thức ăn tốt
cho sức khỏe cho nên bài này chúng tôi chỉ sưu tầm thêm những món ăn mới tốt giúp
ích cho sức khỏe mà thôi. Theo tôi nghĩ mỗi người trong chúng ta có một lối
sống khác nhau và cách ăn uống cũng khác nhau. Tuy nhiên tôi xin chia sẻ với
mọi người về cách dùng những thức ăn cơ bản, cần thiết cho những ai quan tâm
đến sức khỏe.
** Ăn ít mỡ. Ai cũng biết là mỡ gây
tác dụng hại nhiều hơn cái lợi nó mang vào cơ thể. Thế thì tại sao ta phải tiếp
tục ăn thức ăn đầy mỡ nhỉ?. Trong khi đó bơ cũng đã có margarine thay thế và
hương vị chẳng khác là bao. Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ xin được miễn để giử
gìn sức khỏe hay hơn. Tôi có đọc đâu đó về những lời khuyên hữu ích về việc ăn
thịt. Thịt đỏ được coi là “kẻ giết người số 1” ở các nước phát triển. Thịt bò
có lẽ là loại thịt được ưa chuộng nhất, tuy nhiên, báo cáo của Bộ nông nghiệp
Hoa Kỳ năm 2010 khiến những người thích loại thịt này phải dè chừng. Trong quá
trình nuôi dưỡng, những con bò được cho ăn một lượng lớn thuốc kháng sinh,
anthelmintic (một chất chống giun sán), những chất này đọng lại rất lâu trong cơ
thể bò. Nếu dư lượng những chất này chưa phân hủy hoàn toàn mà đi vào cơ thể người,
sẽ dẫn đến tê liệt thần kinh và tổn hại đến thận. Nghiên cứu của Trường đại học
Harvard cho thấy, huyết áp trung bình của người ăn chay giảm rõ rệt so với
những người ăn thịt, nồng độ cholesterol trong máu của người ăn thịt cao gấp
nhiều lần so với người ăn chay và là nguyên nhân chính của chứng vữa xơ động
mạch, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột qụy... Cũng giống như thịt bò, thịt
lợn cũng ẩn chứa nhiều mầm bệnh bên trong. Nguyên nhân cũng là do dư lượng
kháng sinh còn quá nhiều trong thịt lợn, hệ quả của việc lợn được cho ăn quá
nhiều kháng sinh. Dư lượng chất này đọng lại sẽ dẫn đến sự xuất hiện của tụ cầu
khuẩn MRSA. Loại siêu khuẩn này được Trung tâm Phòng và Kiểm soát bệnh Hoa Kỳ
(CDPC) đánh giá là còn nguy hiểm hơn rất nhiều lần HIV. Vì thế, Hội Tim mạch
Hoa Kỳ đã khuyến cáo rằng, chế độ ăn chay có thể phòng ngừa từ 90 - 97% các
bệnh tim mạch. Một vài nghiên cứu khoa học cho thấy trong số các bệnh nhân ung
thư thì 30% liên quan đến thuốc lá, 3% liên quan đến những phụ gia thực phẩm
như chất màu, chất bảo quản, 35% liên quan đến ăn uống... Nói cách khác, nếu ăn
uống hợp lý, khoa học thì 35% bệnh nhân sẽ thoát khỏi ung thư thay vì bị mắc
bệnh này. Minh chứng cho tác dụng của chế độ dinh dưỡng ăn uống người ta thấy:
cư dân vùng Bắc Mỹ và Tây Âu ăn nhiều thịt, bị ung thư đại tràng, ung thư dạ
dày cao hơn cư dân ăn chay ở Ấn Độ; ở những nước ăn nhiều thịt, số phụ nữ bị ung
thư vú cũng cao gấp 10 lần ở những nước có thói quen ăn chay. Những loại thịt
chế biến như hot dogs, xúc xích, thịt bò khô, thịt heo xông khói và một số loại
thịt được sử dụng trong các sản phẩm súp đóng hộp... Hầu như tất cả chúng đều được
chế biến có sodium nitrit, như là một chất bảo quản. Một nghiên cứu của Đại học
Hawaii cho thấy, sodium nitrit có thể chuyển hóa thành nitrosamine - một chất
đẩy nhanh sự hình thành và phát triển của tế bào ung thư.
Một chế độ ăn nhiều thịt có thể làm cho người ta
mắc một số bệnh. Tuy nhiên không phải hễ ai ăn thịt là mắc các bệnh này, mà chỉ
những người ăn quá nhiều thịt, không quan tâm đến số lượng, chất lượng của thịt
và do cách ăn không đúng theo khoa học mới dễ bị mắc bệnh. Những nghiên cứu
khoa học ngày nay khuyên chúng ta nên ăn ít thịt đỏ (bò) lại và ăn nhiều thịt
trắng như gà cá và ăn nhiều ngũ cốc vì họ tin rằng một trong những nguyên nhân
gây nên ung thư là từ loại thịt đỏ cộng với mức độ stress của con người làm cho
việc ăn uống bất thường khó tiêu.
Cần nên nhớ là khi ăn thức ăn có nhiều dầu hay mỡ thì không nên uống
nước quá lạnh vì thức ăn có mở sẽ làm tắt nghẻn sự di chuyển trong các bộ phận
cơ thể cũng như trong ống nước ở nhà có nhiều mỡ nằm trong một môi trường lạnh
thì nó sẽ đông đặc nhanh chóng và làm nghẹt đường ống. Người Trung quốc trong khi
ăn họ đều uống trà xanh nóng nhằm mục đích chóng tiêu cơm, làm loảng chất mỡ. Nhớ
nhai thật kỹ càng thức ăn trước khi cho vào bao tử. Như thế các bộ phận như bao
tử, ruột và gan sẽ làm việc nhẹ hơn. Trong một bài nghiên cứu khác chúng ta sẽ bàn
nhiều hơn về cách ăn uống và dinh dưỡng.
** Giảm chất đường và muối
trong thức ăn. Ngày xưa, tôi có thói quen cho nhiều muối trong thức ăn hay nhiều đường
trong café, ăn nhiều bánh ngọt. Vài năm nay chúng tôi cố gắng thay đổi thói
quen xấu ấy bằng cách giảm từ từ. Vì cái lưởi chúng ta rất nhậy. Mỗi ngày hay
mỗi tuần giảm một ít lượng đường và muối cho vô thức ăn. Rồi dần dần rồi cái
lưởi chúng ta cũng quen đi. Xin miễn các thứ mắm. Nếu thèm quá cần phải ăn thì lâu
lâu mới ăn và nên ăn ở mức độ thật loảng. Nhất định đường trắng phải được dùng
càng ít càng tốt cho sức khỏe. Cách đây mấy năm có lần tôi đi viếng thăm 1 hảng
làm đường (sugar) Lantic ở Montreal. Tôi thấy một chiếc camion citerne/tanker
truck chở eau de Javell/bleach (thuốc tẩy quần áo) vào hảng. Tôi thắc mắc tại
sao hảng đường cần nhiều thuốc tẩy như thế và cố tìm hiểu nguyên nhân. Sau đó
tôi được biết từ nhiều người chuyên nghiệp như sau: đường thiên nhiên luôn có
màu vàng brown. Sở dĩ đường có màu trắng vì được tẩy bằng chất hóa học và eau
de javel với lượng nhỏ. Từ đó mỗi khi gặp bạn bè, tôi khuyên họ nên ăn đường
brown sugar hay natural sugar và không nên dùng đường trắng với thuốc tẩy màu
eau de javell. Hiện nay trên thị trường đường vàng đắt hơn đường trắng một chút
vì theo luật cung và cầu. 99% đường bán ra thị trường là đường trắng. Sản xuất
kinh tế nhiều thì đương nhiên giá sẽ rẻ hơn. Ăn đường vàng không kém ngon hơn
đường trắng bao nhiêu và có vị ngọt nhưng không độc. Nhiều thứ nước ngọt như
Coke, Red Bull có tác dụng không tốt cho sức khỏe. Nếu cần phải uống nước ngọt
chúng ta có thể dùng những thứ nước ngọt trích từ trái cây như Gatorate,
orange, apple hay tomato juices...
Muối: Ðã có nhiều công
trình nghiên cứu và các kiểm tra về dinh dưỡng về mối liên quan không thể chối
cãi giữa mức tiêu thụ muối ăn với mức độ thường gặp bệnh huyết áp cao. Theo
Freiss (1976) thì:
* Dưới
250mg muối/người/ngày: không gặp huyết áp cao trong nhóm dân cư.
* Từ
250mmg đến 1600mg muối/người/ngày: rất ít gặp huyết áp cao.
* Từ
1,6 đến 8g muối/người/ngày: số người cớ huyết áp cao trong nhóm dân cư lên đến
15%.
* Với
mức tiêu thụ muối trên 8g muối/người/ngày: số người huyết áp cao có thể lên tới
30% tổng số người dân trong nhóm dân cư.
Có hai thực tế thường được các tác giả nghiên
cứu về muối ăn và huyết áp nhắc đến như những người thuộc bộ lạc Yanamamo ở
vùng biên giới Venezuela và Brasil sống bằng nghề trồng chuối để ăn quả thỉnh
thoảng ăn thêm sản phẩm săn bắn và đánh cá, họ không ăn muối, không có huyết áp
cao và huyết áp cũng không tăng theo tuổi.
* Người
Nhật Bản những năm 1950 tiêu thụ trung bình 20g muối/ngày.
Lượng cá có người ăn tới 50g. Trong thời gian
này, Nhật Bản là nước có nhiều người mắc bệnh huyết áp cao nhất (50% những
người từ 50 tuổi trở lên) có nhiều người bị tai biến mạch não với tỷ lệ tử vong
cao nhất (25% tổng số tử vong). Trước tình hình này Nhật Bản đã tiến hành giáo
dục, vận động quần chúng giảm lượng muối tiêu thụ hàng ngày xuống dưới 10 gam
và thấp hơn nữa. Năm 1981, tại hội nghị chuyên đề về tai biến mạch não (TBMN) ở
châu Á và Thái Bình Dương lần thứ nhất đại diện Nhật thông báo: số người bị
chảy máu não giảm 40%, tắc mạch não giảm 24% và số người chết vì TBMN giảm rõ
rệt. Trong 52 nước tham dự hội nghị, Nhật từ hàng thứ 1 xuống hàng thứ 16 về tử
vong do TBMN.
** Ăn trái cây nhiều theo
lượng chỉ định để hội hợp đầy đủ sinh tố dinh dưỡng cơ thể. Mọi người chắc hẳn
ai cũng biết cái lợi của việc ăn trái cây, chúng ta không cần nhắc lại nhiều. Theo
dư luận khoa học thì biện pháp chống ung thư tốt nhất là thường xuyên ăn rau
quả tươi. Vì chúng có tác dụng đặc biệt là giảm 50% căn bệnh ung thư. Cuộc đời
khổ nhất là mắc chứng bệnh ung thư, nhất là ở giai đoạn cuối của chứng bệnh.
Muốn đề phòng chống nguy cơ các căn bệnh đó biện pháp hiệu quả nhất là ăn rau
quả tươi. Cho nên ăn 500g rau quả theo tỉ lệ 8 phần rau 2 phần trái cây và ăn
thường xuyên.
o Nam giới chịu khó ăn đều
đặn một quả cà chua mỗi ngày sẽ có khả năng làm giảm bệnh tuyến tiền liệt.
o Người có tuổi hay trẻ sơ sinh nên ăn rau quả màu
vàng dồi dào chất carotene như cà rốt, dưa hấu, khoai lang, bắp, bí đao, ớt đỏ,
vv.. sẽ bổ sung chất đề kháng phòng ngừa chứng cứng động mạch, ung thư và giữ
gìn võng mạc mắt.
o Uống trà xanh cũng giúp
giảm triệu chứng xơ cứng động mạch, giảm ung bướu.
Nếu các bạn có ít thì giờ
xin xem bài tổng hợp những thức ăn cần nên ăn trong “Ăn gì để trẻ mãi không
già”.
** Hạt Diêm Mạch Quinoa: Mặc dù được xem là một loại ngũ cốc
nguyên hạt nhưng hạt diêm mạch thực ra là hạt của một loài cây có họ hàng với cải
mâm xôi và cây củ cải đường. Từng được xem là “vàng của người Inca”, loại ngũ cốc
có hình dạng giống ngọc trai này có xuất xứ ở Nam Mỹ nơi nó được dùng như một
thực phẩm chính trong bữa ăn hằng ngày. Hạt diêm mạch có màu vàng nhạt, chứa
nhiều calcium và chất sắt hơn gạo, lúa mì hay yến mạch. Loại thực phẩm cung cấp
carbonhydrate này cũng chứa nhiều chất đạm và chất xơ hơn những loại hạt ngũ cốc
khác. Hạt diêm mạch thích hợp với những người đang trong chế độ kiêng cử chất
gluten.
Quinoa Chenopodium được
xem như là một loại ngũ cốc mới cho các hệ thống hỗ trợ đời sống sinh thái (CELSS-Controlled
Ecological Life Support System) bởi vì nó chứa lượng protein cao (12-18%) và
thành phần amino acid độc đáo. Lysine là một yếu tố quan trọng trong amino
acid, một loại hóa chất thúc đẩy
phát triển các mô khỏe mạnh khắp cơ thể, là chất cần thiết
trong lương thực, được tìm thấy trong quinoa theo Tổ chức Lương thực và Nông
nghiệp của Liên Hiệp Quốc (FAO – Food and Agriculture Administration). Ngũ cốc
"mới"này giàu chất đạm, với tỷ lệ amino acid quan trọng, có thể cung
cấp trong việc đáp ứng các nhu cầu lâu dài của phi hành gia trong những nhiệm vụ
không gian của NASA. Đây là khám phá tiềm năng mới mà Cơ Quan NASA sẽ bắt tay
vào một sứ mệnh lâu dài trong không gian của con người, và nhiệm vụ đó sẽ buộc
phi hành đoàn phải có một chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng. Các chương trình
hỗ trợ đời sống CELSS đánh giá cao việc tăng trưởng và năng suất của một số ngũ
cốc trong việc kiểm soát môi trường, với mục tiêu lựa chọn những ngũ cốc đáp ứng
nhu cầu dinh dưỡng và có khả năng duy trì lâu dài. Quinoa là loại ngũ cốc tương
đối mới đối với Hoa Kỳ, bị quên lãng cho đến gần đây giới thương mại và thử
nghiệm ngoài Nam Mỹ bắt đầu khám phá ra. Tính năng tuyệt vời của quinoa là giá
trị lysine cao, hiếm thấy trong các loại ngũ cốc.
Nguyễn Hồng Phúc
Mời xem tiếp phần 3
