Có những kỷ
niệm mà mình luôn mơ sống lại hết lòng,
Có những
hoàn cảnh vui buồn mà suốt cả cuộc đời ta không bao giờ quên được,
Có tình cảm
sâu thẳm nào còn mãnh liệt hơn cả tình yêu đôi lứa,
Có những
con đường mình đi qua một hay nhiều lần tưởng như không bao còn nhớ nổi mà vẫn
còn gây nhớ vương thương,
Có những
khuôn mặt hình dáng khuất lấp rải rác thuở nào nghĩ rằng nằm gọn trong vô thức
vẫn bồng bềnh trong bộ nhớ,
Có những tiếng
cười mủm mỉm reo vang hay ngượng ngập khó tả, tiếng khóc thút thít hay òa vỡ, nỗi buồn ra rít của một ai ấy đó sao mà mình
mong nghe thấy lại một lần,
Có tiếng ru
à ơi, ầu ơ điểm đệm bằng tiếng kẽo kẹt đu đưa của chiếc võng mắc bên mái hiên
nhà giữa trưa hè nắng gắt, sao mà thắm thiết gợi nhớ gợi thương,
Có tiếng
gáy ò ó o của chú gà trống dương oai lẫm liệt bên các nàng gà mái đang cục tát
bươi đất tìm mồi cho đàn gà con lẩn quẩn chạy quanh,
Cả tiếng
chó tru, tiếng mèo ngao thống thiết trong đêm khuya khoắt, tiếng vó ngựa nện nhịp
vang trên đường đá từ làng xa ra chợ,
Tiếng cười
nắc nẻ, tiếng khóc oa oa của các trẻ hàng xóm, kể cả tiếng gây gổ nẩy lửa giữa
các hàng xóm, tất cả vẫn còn có thể trồi lên bất chợt làm nhịp tim ta nhanh chậm
liên hồi,
Có biết bao
chuyện bực mình ngày xưa ấy, cái nhìn lạnh băng, cử chỉ vồ vập, lời nói đầu
môi, thái độ hững hờ bội bạc,… với dòng thời gian cũng được xoa dịu phôi pha biến
đổi để trở thành một phần đời nào đó vẫn còn trong ta, thoạt hiện thoát bay.
Các kỷ niệm
ấy, hoàn cảnh ấy, tình cảm ấy, sinh vật ấy, đều là dấu mốc vô hình đã được sàng
lọc chôn chặt trong ngăn vô thức hay trên hộc cao hơn, tiềm thức, rồi đến một
lúc nào đó bật lên ý thức, tất cả đều thể hiện một chi tiết về sự kiện, dáng
vóc hình hài hay tâm linh, một phần nào đó liên quan đến nguồn cội mỗi con người
trên thế gian nầy mang tên Quê Hương.
Nếu không
có quê hương, ta không biết mình là từ đâu đến, gia đình đồng hương.
Nếu không
có quê hương, có thể ta không được biết cái ngọt ngào hay cay đắng của tình
yêu, động cơ tuyệt vời có thể giúp ta làm nhiều điều kỳ diệu như cũng như biến đổi con người thành ác thú.
Nếu không
có quê hương, ta không biết tình đoàn kết trên thế gian nầy là cần thiết, không
một ai có thể sống không sự giúp đỡ của người khác như Sully Prud’homme đã viết « Nul
ne peut se vanter de se passer des aưtres ».
Nếu không
có quê hương, chắc ta cũng không hiểu tình nhớ lòng thương sao mà sâu sắc ngọt
lịm hay nỗi thống khổ tận cùng tim gan huyết mạch như thế nào.
Nếu không
có quê hương, chắc chắn ta không bao giờ biết được lòng tự trọng tự hào của một công dân yêu nưóc tự do dân chủ, hay
nỗi tủi nhục của một dân tộc nô lệ bị xâm lăng.
Thật ra,
chúng ta ai cũng có đất tổ quê cha.
Không có
khoa học kỹ thuật hiện đại tân tiến nào ngay cả kỹ nghệ thẩm mỹ vẫn không biến
nổi một người Á thành Âu hay da đen thành trắng được.
Sống tha
hương bao nhiêu lâu chăng nữa, dù việc hội nhập rất nhuần nhuyễn, nói năng lưu
loát có địa vị cao, thành đạt trong nhiều lãnh vực trong xã hội, người ta cũng
có thể phân biệt được nguồn gốc mỗi người.
Dù biết rằng
hoàn cảnh của thế giới ngày nay càng ngày càng phức tạp, việc thay đổi quốc tịch
không làm cho ai ngạc nhiên, tuy nhiên dân tộc nào cũng vẫn còn giữ những nét đặc
thù của quê hương mình, ít nhiều truyền thống phong tục của cha ông.
Vậy thì đừng
để tính mặc cảm tự ti hay chán nản bi lụy, thờ ơ trước hoàn cảnh riêng hay
chung của đất nước mà luôn luôn cố bình tĩnh tập thích nghi hội nhập, sống tự
trọng tự lập vươn lên.
Không nên
quá bận tâm cho tương lai thế hệ sau nầy, dù con cái ta có bị bứng khỏi nguồn cội
ông cha, nhưng với chiếc gương trước mặt là cha mẹ, đồng hương cộng thêm một nền
giáo dục tân tiến trong một xã hội văn minh, thế hệ kế tiếp sẽ có thái độ thích
ứng, đúng đắn, chính chắn, rạch ròi hơn trong mọi tình huống chắc chắn là khác
trước kia.
Đối với ông
bà quê hương là tất cả, ta thương ta nhớ và hằng mong một ngày trở về trong tâm
tình ngày trước, còn nước tiếp nhận cho ta tị nạn chỉ là quê hương thứ hai, như
tâm trạng tình cảm của một người con nưôi dù được đùm bọc tận tình.
Ngược lại
con cháu chúng ta lại xem nước định cư quê hương của họ, đó là điều tự nhiên
đúng thôi. Phong tục tập quán truyền thống giáo dục cũng không giống nhau, có
khi hoàn toàn khác biệt nữa là. Con cháu mình đâu có tắm trong văn hóa văn minh
ngày trước làm thế nào hiểu được cái hay cái đẹp để bảo tồn phát huy.
Hơn thế nữa,
phải công nhận tiếng Việt, một tiếng đơn âm có dấu rất phong phú dồi dào không
dễ gì hiểu thấu đáo, phát âm hay viết cho đúng, và sử dụng lưu loát dễ dàng.
Xin thử nghe một người sống lâu ở nước ngoài, ta có thể đoán được ngay người ấy
cư ngụ định cư ở đâu vì thông thường trong một câu nói, vô tình hay hữu ý, thường
pha trộn một vài tiếng ngoại thật…Việt. Và càng sống lâu ở nước ngoài và tiếp
xúc thường xuyên với môi trường sinh hoạt, cách phát âm cũng mang ảnh hưởng đậm
tiếng nước sở tại không hoàn toàn như tiếng mẹ quê hương.
Nước chảy
xuôi dòng, nếu ta nhận chân rằng không thể ngăn chận sự luân lưu biến đổi trên
thế giới thì cố gắng vui sống hội nhập, tự lực, tự trọng và nếu còn có thể góp
phần bằng trí lực khả năng của mình trong cuộc sống thường nhật xã hội bất cứ
nơi nào trên thế giới.
Vẫn biết rằng
nếu ta không yêu quê hương ta thì ta không thể nào thương được nước người.
Nhưng mối tình quê hương ấy cũng không giống nhau, mỗi người mỗi cách.
Vậy thì, thầm
nghĩ rằng nếu mỗi người chúng ta đều cố gắng sống tốt hết lòng tha nhân mà vẫn
không để mất cái « mình» thiện của mình trong mọi hoàn cảnh đã đều xứng
đáng là một người con lương dân của tổ
quốc quê hương.
Cô Trần Thành Mỹ
